Mayeso a makolo. 7 katundu m'modzi.

DNA yonse ya chamoyo imadziwika kuti genome. Mwachindunji, majini a munthu amapangidwa m'magulu 23 a ma chromosome a nyukiliya, omwe amakhala ndi mitolo ya mamolekyu a DNA ndipo amakhala ndi majini pafupifupi 20,000 aumunthu. Pakati pa awiriwa 23, timapeza ma chromosome 22 a autosomal chromosomes ndi 1 peyala ya ma chromosome ogonana.

Mwa akale, timatengera ma chromosome 22 kuchokera kwa abambo athu ndi ena 22 kuchokera kwa amayi athu.
Pankhani yogonana, timapeza ma chromosome a X ndi Y, omwe ali ndi XX ndi XY, mwa akazi ndi amuna, ngakhale kuti pangakhale zosiyana mu chiwerengero ndi mapangidwe a chromosome ya kugonana.

Y chromosome imapezeka mwa amuna okha, ndipo imangotengera kwa abambo kwa ana aamuna. Kumbali ina, mitochondrial genome, yomwe imatengera kwa amayi okha kwa ana aamuna ndi aakazi. Musazengereze kulumikizana ndi kampani yathu yoyesa makolo ngati mukufuna zambiri.

Cholembera chibadwa ndi chikhalidwe chodziwika bwino chomwe chimatilola kuzindikira ndi kuphunzira kusiyanasiyana kwa ma genome. Pali mitundu ingapo ya zolembera za majini, zomwe zimagwiritsidwa ntchito pazolinga zosiyanasiyana.

Kusiyanasiyana kwa ma genetic, imodzi mwa mitundu iyi ya cholembera, ndikusintha komwe kumachitika mumtundu wa anthu, ndipo kumatha kukhala ndi chiyambukiro pa chikhalidwe china chachilengedwe. Kusiyanasiyana kumeneku ndi komwe kumatanthawuza anthu ndi magulu a anthu monga momwe zimakhalira, kutilola kuti tiziwayerekeza ndi majini ndikuchita zambiri zofufuza, zomwe tingapeze kafukufuku wa makolo anu.

Malo osungira omwe timagwiritsa ntchito poyesa chibadwa chathu amaphatikizapo chiwerengero chosawerengeka cha zitsanzo kuchokera kwa anthu omwe makolo awo akhala m'dera linalake kwa mibadwomibadwo, kotero kuti ali ndi chiwerengero chapamwamba choyimira ndi kudalirika. Zitsanzozi zimafotokoza mwatsatanetsatane zigawo zambiri, zomwe zimayambira padziko lonse lapansi m'mbiri yonse, ndikuwonetsa kusiyanasiyana kwa majini komwe kuli mkati mwake.

Ngakhale kuti timaphimba mbali zambiri za dziko lapansi, mlingo wa tsatanetsatane wa chigawo suli wofanana m'madera onse a dziko lapansi. Komabe, gulu lathu limachita cheke ndikusintha kangapo kuti lipereke zotsatira zoyenera komanso zabwino. Palinso zigawo zina zomwe sizinaphatikizidwe muzofotokozera, koma tikugwira ntchito mosalekeza kuti timalize momwe tingathere kuti tipereke zotsatira zabwino.

Kuwonjezera pa izi, nkofunika kuzindikira kuti mbiri ya anthu ingakhale yosiyana kwambiri malinga ndi chiwerengero cha anthu, ndipo kusakanikirana kwawo ndi magulu ena a anthu kungakhale kwakukulu kapena kochepa. Madera omwe ali ndi kusakanikirana kochepa ndi kosavuta kutanthauzira chibadwa kusiyana ndi omwe amabwera chifukwa cha kusakaniza kwa majini ovuta kwambiri pakapita nthawi pakati pa anthu osiyanasiyana.

Kusiyana kwa majini komwe kungakhalepo pakati pa mafuko osiyanasiyana kapena magulu a anthu kudzakhala kogwirizana ndi mbiri ya anthu amtundu uliwonse wa mafukowa.

Ngati chiyambi chawo chimakhala chofala, ngati adapatukana kale kapena posachedwa, ngati asakanizidwa kwambiri ndikukhalabe ogwirizana, ngati adzipatula, ndi zina zotero, ndizo zomwe zimakhudza kusiyana kwa chibadwa pakati pa mafuko. M'magulu a anthu, nthawi zambiri pamakhala ubale wachindunji kwambiri ndi mtunda wautali.

Kuchuluka kwa mtunda pakati pa anthu, kumapangitsanso kusiyana kwakukulu kwa majini, ndipo mosiyana. Mulimonsemo, ndikofunikira kukumbukira kuti kusiyana komwe tikukamba nthawi zambiri kumakhala pafupifupi 0.1% ya genome.

Maselo aumunthu ali m'gulu la maselo otchedwa eukaryotic. Izi zikutanthauza kuti, mwa zina, ali ndi zida zamkati zomwe zimagwira ntchito zawo zachilengedwe, monga kugaya chakudya, kusunga zakudya, ndi zina.

Zomangamangazi zimatchedwa organelles, ndipo pakati pawo timapeza mitochondria, yomwe imakhala yapadera pakupuma kwa ma cell kuti ipatse maselo mphamvu yofunikira kuti agwire bwino ntchito.

Mitochondria ili ndi molekyulu ya DNA yawo, ndipo imatengera ana kuchokera kwa mayi. Chifukwa chake, kuti tifotokoze gulu la amayi anu timaphunzira DNA yanu ya mitochondrial.

Ma chromosome a Y, limodzi ndi X chromosome, amapanga zomwe zimadziwika kuti ma chromosomes ogonana, chifukwa zimatsimikizira kukula kwa kugonana. Kuchokera pamalingaliro amtundu, kutengera ngati munthu ali ndi XX kapena XY chromosomal endowment, iye adzakhala mkazi kapena mwamuna, motero.

Mu ma chromosome ogonana omwe tili nawo, chromosome imodzi imachokera kwa abambo athu ndi ina kuchokera kwa amayi athu. Popeza kuti amuna ndi akazi onse ali ndi X chromosome, mwa akazi X chromosome imodzi idzachokera kwa atate ndi ina kuchokera kwa mayi. Pankhani ya Y chromosome, ndi amuna okhawo omwe ali nayo, kotero kuti Y chromosome imafalikira kuchokera kwa abambo kupita kwa ana, ndipo X chromosome idzachokera kwa mayi.

Chifukwa chake, kuti tifotokoze za haplogroup ya abambo anu mayeso a makolo athu amaphunzira za DNA ya Y chromosome, kotero kuti, kuchokera ku chibadwa chake, amatha kutsata zoyambira zokhudzana ndi mzere wa makolo anu.

Inde, koma ili ndi mawonekedwe osiyana ndi ma 23 ma chromosomes a nyukiliya mu genome ya munthu, yomwe mawonekedwe ake ndi mzere wa DNA strand ya helix iwiri. Pankhani ya DNA ya mitochondrial, imakhala ndi molekyu ya DNA yozungulira ya helix iwiri.

Haplogroup ndi gulu la masinthidwe amtundu omwe amapezeka mu ma chromosome osagwirizana, omwe ndi omwe amangotengera kholo limodzi kupita kwa mwana: chromosome ya mitochondrial ndi Y chromosome.

M’nthaŵi yonse ya chisinthiko chaumunthu, masinthidwe ochuluka anachitika mu DNA ya ma chromosome ameneŵa, amene pang’onopang’ono amaperekedwa kwa ana mpaka lero. Nthawi iliyonse kusintha kwatsopano kumachitika mu haplogroup yomwe ilipo, haplogroup yatsopano imapangidwa. Mwanjira imeneyi, gulu la asayansi, kutengera maphunziro ochuluka pazaka makumi angapo zapitazi, atha kudziwa momwe komanso komwe ma haplogroups omwe alipo masiku ano adachokera ku haplogroups ina isanachitike nthawi, motero amatha kukhazikitsa ubale wachisinthiko pakati pawo. .

Chifukwa chake, kuti tidziwe haplogroup yanu timafanizira masinthidwe omwe timawapeza mu DNA yanu ya mitochondrial kapena Y chromosome, ndipo timapitiliza kuwafanizira ndi nkhokwe momwe timasonkhanitsa ma haplogroups omwe alipo komanso kusintha komwe kumatanthauzira, kuti kuti tiwone zomwe tazipeza. Komabe, mupeza zambiri za izi mu mayeso a makolo.

Chifukwa chake ndi chachilengedwe, chokhudzana ndi cholowa cha chibadwa. Akazi ali ndi XX sex chromosomal endowment, pamene amuna ndi XY. Izi zikutanthauza kuti amuna achilengedwe okha ndi omwe ali ndi chromosome ya Y mu genome yawo, yotengera mibadwo yam'mbuyomu kudzera mumzera wa abambo. Chifukwa chake, akazi sadzalandira chromosome iyi ya Y, kotero sizingatheke kusanthula haplogroup ya abambo awo.

Inde, m'nkhokwe yathu ya anthu otchuka timasonkhanitsa mazana a anthu otchuka, omwe timaphatikizapo anthu otchuka a mbiri yakale komanso amakono. Tikugwira ntchito mosalekeza kuti tiwonjezere zolemba zathu komanso kupereka mitundu yambiri.

Chiwerengero cha Neanderthal chomwe chilipo mumtundu wa munthu ndi zotsatira za zochitika zosiyanasiyana zomwe zidachitika pakati pa a Neanderthal ndi anthu amakono pazaka pafupifupi 40,000 zomwe adakhalapo.

Maperesenti anu a Neanderthal DNA ndi mikhalidwe yanu sizogwirizana mwachindunji, komanso sizimapangitsa kuti DNA yanu ndi ya makolo anu, kungoti makolo anu anali ndi kusakanikirana kwakukulu kapena kochepa ndi Neanderthals, motero, kuti kuchuluka kwa DNA kumafanana ndi Neanderthals yasungidwa mwa makolo anu pakapita nthawi ndipo yafika kwa inu mokulirapo kapena pang'ono.

Komabe, pali maphunziro omwe amakhudzana ndi mitundu ina ya majini ndi kusakanizika komwe kwachitika pakati pa Neanderthals ndi anthu, komanso kuti ena atha kusungidwa mwa anthu mpaka lero.

Komabe, si mitundu yonse yomwe ikukhudzidwa yomwe imakhudzana ndi magwiridwe antchito kapena mawonekedwe amoyo. Pakadali pano, kuyesa kwa makolo athu sikupereka zambiri za iwo ndipo kumangopereka chidziwitso cha kuchuluka kwapadziko lonse kwa Neanderthal DNA yanu.